Warning: session_start() [function.session-start]: Cannot send session cookie - headers already sent by (output started at /home/lubuspor/domains/espeedway.pl/public_html/index.php:1) in /home/lubuspor/domains/espeedway.pl/public_html/index.php on line 3

Warning: session_start() [function.session-start]: Cannot send session cache limiter - headers already sent (output started at /home/lubuspor/domains/espeedway.pl/public_html/index.php:1) in /home/lubuspor/domains/espeedway.pl/public_html/index.php on line 3

Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/lubuspor/domains/espeedway.pl/public_html/index.php:1) in /home/lubuspor/domains/espeedway.pl/public_html/index.php on line 4
  eSpeedway.pl | To co kochasz - żużel
eSpeedway.pl - Współpraca - Reklama - Redakcja
Kibiców online: 195
eSpeedway.pl - Ogólnopolski Portal Żużlowy
eSpeedway Team
Reklama
Xtreme fitness
#MistrzJestJeden
Reklama
Współpraca

  Artykuły

  Radziecki motor mógł podbić żużlowy świat
 2014-02-23 21:08:56  Redakcja    inf.własna

Aktualnie na rynku silników żużlowych monopolistą jest włoska marka GM. Niebawem, po problemach finansowych poprzedniego właściciela powrócić ma czeska Jawa. W przeszłości znane były brytyjskie konstrukcje takie jak JAP, Weslake czy Godden oraz polski FIS. Mało kto wie, że na owalach zarówno żużlowych jak i lodowych kilkukrotnie pojawił się motor produkcji radzieckiej.

Od odrodzenia sportu żużlowego po przerwie spowodowanej II wojną światową na torach żużlowych dzieliły i rządziły motory Martin, Excelsior i Rotrax produkowane przez firmę Johna Alfreda Prestwicha. W latach pięćdziesiątych brytyjski silnik skopiowali Czesi nazywając go ESO, które później zostało przemianowane na Jawę. Podobnie uczynili Tadeusz Fedko i Romuald Iżewski, którzy wzorując się na JAP-ie stworzyli swój silnik, produkowany przez kilka lat w rzeszowskiej Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego pod nazwą FIS.

Przenieśmy się teraz do Związku Radzieckiego. Tam żużlowcy korzystali w większości przypadków na czeskich ESO, ale zdarzało im się też "ujeżdżać" nasze FIS-y. Nieco później, bo na początku lat 60. ubiegłego stulecia czołowi reprezentanci ZSRR pochodzący z Ufy - Borys SamorodowFarit Szajnurow i późniejszy dwukrotny srebrny medalista IMŚ Igor Plechanow zapragnęli posiadać silniki, które łączyłyby zalety ESO i JAP-a. Jak wspominał ponad dziesięć lat temu na łamach Sportiwnogo Kuriera Baszkortostana historyk rosyjskiego żużla, Anatolij Jermolenko, ufijscy żużlowcy z tym problemem zwrócili się do konstruktorów ze swojego miasta. Ci, jak twierdzi Rosjanin, próbowali używać tysięcy wymówek, aby nie podjąć się tego zadania. Jednakże w czasach zimnej wojny, gdy ZSRR rywalizował ze Stanami Zjednoczonymi niemal w każdej dziedzinie życia nie mogło być rzeczy niemożliwych. Zwłaszcza, że Ufa do dziś uważana jest za rosyjską stolicę sportów motorowych, a związani z tym miastem sportowcy zapisują się złotymi zgłoskami w historii wszelkich odmian motosportu.

Wiaczesław Pachałow, Andrzej Bystrow, Leonid Żygulew, Wsiewołod Kuźmin i Jurij Kurczawyj ostatecznie przystąpili do realizacji projektu, którego efektem końcowym miał być silnik żużlowy. - Pierwsze spotkania z polskimi i szwedzkimi zawodnikami pokazały naszym żużlowcom wady i zalety obu silników. Krótkoskokowe ESO pozwalały na krótkich żużlowych i lodowych torach rozwijać duże szybkości, natomiast długoskokowe JAP-y miały lepsze przyspieszenie. Oprócz tego na niektórych zachodnich torach start odbywał się z betonowej płyty. Wydalany z ESO olej powodował boksowanie tylnego koła, dlatego zawodnicy prosili o skonstruowanie zamkniętego układu smarowania, takiego jak w samochodach - powiedział na łamach Kurjera Jurij Kurczawyj.

Konstrukcji silnika podjęła się Ufijska Fabryka Silników. Pracownicy w ramach nadgodzin zajmowali się motorem dla wyścigów na żużlu i lodzie. W rzeczywistości w projekt angażowały się zakłady i organizacje z całego kraju. - Na początku dobrze zapoznaliśmy się z odpowiednią literaturą, chociaż na przykład ja oglądałem tłoki w Kazańskim Instytucie Awiacji. Moją i kolegów specjalnością były silniki rakietowe. Rozebraliśmy i zbadaliśmy silniki, od których mieliśmy się uwolnić - ESO i JAP-a. Opracowaliśmy techniczne warunki do projektu i sporządziliśmy ogólne rysunki silnika (w detalach pomagali nam inni), a gdy ukończyliśmy wszystkie padło pytanie o przygotowanie szczegółów. Część z nich robiliśmy u siebie. Wymagana była ogromna dokładność. Wiele cennych rad otrzymaliśmy od kolegów z Sierpuchowskiej Fabryki Samochodów. O ile cylinder odlaliśmy sami to głowicę zamawialiśmy w… Leningradzkiej Akademii Leśniczej. Tam byli najlepsi specjaliści od modelowania odlewów. W SMZ (Sierpuchowska Fabryka Samochodów - dop.red.) przygotowali nam matrycę do kucia tłoków (odlewane przy takich obrotach się rozlatują) i wypuścili partię. W ten sposób na Ufę (tak nazwali konstruktorzy swoje dzieło chcąc upamiętnić rodzinne miasto - dop.red.) zapracował cały kraj - wspomina okres pracy nad silnikiem konstruktor.

Produkcja pierwszych pięciu egzemplarzy zakończyła się pięćdziesiąt lat temu. W 1965 zawieziono dwa z nich do uzbeckiego miasta Olmaliq, gdzie wiosenny obóz treningowy odbywała reprezentacja ZSRR w celu przetestowania i wyeliminowania wad. Zamontowano je w motocyklach Gadbrachmana Kadyrowa i Jurija Czekranowa. Chociaż nie startowali oni we wszystkich pięciu kontrolnych zawodach na Ufach to wyniki uzyskiwane na nich nie odbiegały od ogółu. W klasyfikacji końcowej Czekranow zajął czwarte, a Kadyrow szóste miejsce. Wrażenia zawodników były niezłe, ale sami zauważyliśmy kilka defektów głowicy. Zużycie popychacza i zaworów było trochę większe od oczekiwanego. Trzeba było coś przebudować, zmienić materiał. Niezbyt dobrze oceniona okazała się być pompa olejowa, która podawała zbyt duże ilości oleju.

Konstruktorzy-entuzjaści po wyeliminowaniu tych wad przygotowali kilka próbnych wersji do sezonu lodowego. Tym razem nie chodzi tu tylko o silnik, ale o kompletne motocykle ufijskiego pochodzenia Ufa-1. Sezon ten był jednak bardzo ważny, ponieważ po raz pierwszy miały się odbyć Indywidualne Mistrzostwa Świata w wyścigach na lodzie. W związku z tym obaj testujący wiosną Ufę zawodnicy postawili na czechosłowackie ESO. Ostatecznie Kadyrow okazał się najlepszym zawodnikiem globu po turniejach w Ufie i Moskwie. Po zakończeniu oficjalnych zmagań pierwszy IMŚ i jego krajan Czekranow zabrali Ufy na tradycyjne tournee do Biełorecka i Magnitogorska. To zakończyło się znakomicie dla debiutującego motocykla. Jurij Czekranow jeżdżąc na Ufie zrewanżował się Kadyrowowi za niepowodzenie w IMŚ, który pozostał jednak przy ESO. Do tego w obu miastach ufimiec ustanowił rekordy toru. Te sukcesy jednak nie spotkały się z większym zainteresowaniem, a koleje losu odwiodły konstruktorów od ich dziecka.

Ufa święciła triumfy w klasie 350ccm (aby zmniejszyć pojemność skokową wystarczyło jedynie zmienić korbowód). Nikołaj Czernow na niej dwukrotnie wygrywał Indywidualne Mistrzostwa Związku Radzieckiego. Zachwycony właściwościami silnika chciał odkupić od fabryki rysunki silnika, jednak główny konstruktor z ufijskiego zakładu zdecydował się nie zdradzać sekretów ludziom z zewnątrz.

Ciekawostką jest niewątpliwie rozwiązanie zapłonu. W Ufie innowatorsko zastosowano dwie świece, co znacznie redukowało możliwość zanotowania defektu. Warto dodać, że we współczesnych motorach żużlowych stosowana jest jedna świeca.

Kto wie jak potoczyłyby się losy Ufy, gdyby los nie odwiódł od niej i nie rozrzucił po całym Związku Radzieckim jej konstruktorów? Może, podobnie jak Jawa, przetrwałaby do dziś i stanowiła konkurencję dla GM-a? Tego się już niestety nigdy nie dowiemy.

Dane techniczne:
Typ: czterosuwowy
Ilość cylindrów: 1
Średnica cylindra: 86mm
Skok tłoka: 85mm
Pojemność skokowa: 498,5cm3
Stopień sprężenia: 14
Paliwo: metanol
Smarowanie: olej rycynowy

Reklama

 


Tabele ligowe

 

P Nazwa M PD PM
 PGE Ekstraliga
1. Betard Sparta Wrocław

 



2. Platinum Motor Lublin


3. ebut.pl Stal Gorzów


4. Tauron Włókniarz Częstochowa


5 KS Apator Toruń


6. Fogo Unia Leszno


7. ZOOleszcz GKM Grudziądz


8. Enea Falubaz Zielona Góra


 2. Speedway Ekstraliga
1. Cellfast Wilki Krosno


2. Abramczyk Polonia Bydgoszcz


3. Arged Malesa Ostrów


4. ROW Rybnik


5. Texom Stal Rzeszów


6. Zdunek Wybrzeże Gdańsk


7. H.Skrzydlewska Orzeł Łodź


8. InvestHousePlus PSŻ Poznan

 


Krajowa Liga Żużlowa
1  Trans MF Landshut Devils


2.  Ultrapur Start Gniezno 


3. OK Bedmet Kolejarz Opole 


4. Grupa Azoty Unia Tarnów


5. Optibet Lokomotiv Daugavpils


6. Enea Polonia Piła







 U24 Ekstraliga
1. Orlen Cellfast Wilki Kroso


2. Enea Stal Gorzów


3. Enea Falubaz Zielona Góra


4. Duda Development Cieśiółka Auto Group Unia Leszno


5. Motor Lublin


6. GKM Grudziądz


7. TAURON U24 Włókniarz Częstochowa


8. KS Toruń


9. U24 Beckhoff Sparta Wrocław
 
Bauhaus-Ligan
1. Vastervik Speedway

 


 

2. Dackarna Malilla


3. Indianerna Kumla 

 

4. Lejonen Gislaved

 


5. Piraterna Motala

 

6. Rospiggarna Hallstavik


7. Smederna Eskilstuna

 



SGB Premiership

1. Oxfrod Spires  4  +8
2.  Ipswich Witches  2  +12
3.  Leicester Lions  1  2  +5
4.  Sheffield Tigers  1  2  -4
5.  Birmingham Brummies   1  1  -4
6.  King's Lynn Stars  1 -5
7.  Belle Vue Aces  0 -12

 

Klasyfikacja SGP
1.  Bartosz Zmarzlik 158
2.  Fredrik Lindgren 150
3. Martin Vaculik 125
4. Jack Holder  123
5. Leon Madsen 111
6. Robert Lambert 108
7. Daniel Bewley 104
8. Jason Doyle 96
9.  Max Fricke 83
10. Patryk Dudek 76
11.  Tai Woffinden 64
12.  Mikkel Michelsen 56
13.  Kim Nilsson 44
14. Maciej Janowski 43
15.  Anders Thomsen 36
Klasyfikacja SEC
1.  Mikkel Michelsen 52
2.  Leon Madsen 44
3.  Janusz Kołodziej 42
4.  Patryk Dudek 33
5.  Andrzej Lebiediew 33
6.  Dominik Kubera 30
7.  Kai Huckenbeck 30
8.  Kacper Woryna 27
9.  Antonio Lindbeack 25
10.  Dimitri Berge 24
11. Adam Ellis  22
12.  Andreas Lyager 20
13.  Szymon Woźnia6 18
14.  Grzegorz Zengot 16
15.  Vaclav Milik  16
16.  Jan Kvech  13
17.  Niels Kristian Iversen 9
18. Maksym Drabik 9
19.  Timo Lahti 5
20.  Norick Blodorn 3

 

Klasyfikacja IMP
1.
Bartosz Zmarzlik 50
2.
Maciej Janowski 35+3
3. Patryk Dudek 35+2
4. Jarosław Hampel 30
5. Janusz Kołodziej 28
6. Oskar Fajfer 25
7. Szymon Woźniak 25
8.  Kacper Woryna 23
9. Krzysztof Buczkowski 19
10. Przemysław Pawlicki 17
11. Dominik Kubera 15
12. Wiktor Lampart 14
13. Piotr Pawlicki 14
14. Wiktor Przyjemski 14
15. Wiktor Jasińsk 11
16. Mateusz Cierniak 10
17.  Jakub Miśkowiak 6
18.  Marcin Nowak 6
19. Adrian Gała 1
20. Mateusz Świdńicki  1
21. Bartłomiej Kowalski 1
22.  Hubert Łęgowik  0
Partner

 

 

http://atlantistsl.com/  

 

Ostatni wywiad
   Sam Masters: Prezes Knop sam zakupił mi silnik

Sam Masters w sezonie 2023 w Polsce będzie zdobywał punkty dla GTM Startu Gniezno. Australijczyk, po raz kolejny udowodnił swoją wartość i kolejny rok z rzędu był w czołówce zawodników pod średnią biegową w 2. Lidze Żużlowej. Specjalnie dla eSpeedway.pl, zawodnik opowiedział nam o swoich początkach na żużlu oraz o kontrowersyjnej wypowiedzi Sławomira Knopa.

  Więcej wywiadów
Ostatni felieton
   Pierwszy sezon bez Rosjan w polskich ligach (felieton)

W niedzielę oficjalnie zakończył się sezon żużlowy 2022 w Polsce. Tegoroczne rozgrywki były szczególne. Inwazja Rosji na Ukrainę 24 lutego spowodowała, że na polskich torach zabrakło rosyjskich zawodników, którzy zostali zawieszeni w prawach zawodnika. Taka decyzja na pewno nie zadowoliła Betard Sparty Wrocław oraz For Nature Solutions Apatora Toruń, ponieważ Rosjanie najprawdopodobniej byliby liderami swoich drużyn. 

  Więcej felietonów
Ostatni artykuł
   Niezbędnik Żużlowy już w sprzedaży

Absolutna gratka dla fanów żużla! Dostępny jest już „Niezbędnik Żużlowy" - 196 stron o wszystkich rozgrywkach na rok 2023. Składy, terminarze, tabele, wywiady, felietony oraz przewodniki, a nawet więcej! Wszystko, czego potrzebuje kibic żużla na nowy sezon.

  Więcej artykułów
Design by Danno - Copyright by eSpeedway.pl - Engine by wmaster.eu